Kleszcz - groźny przeciwnik

Kleszcze to pajęczaki. Przenoszą one wiele patogenów wywołujących groźne choroby dla ludzi i zwierząt. Do nich możemy między innymi zaliczyć boreliozę, wirusowe od kleszczowe zapalenie mózgu, babeszjozę. W Europie możemy rozróżnić ponad 12 gatunków kleszczy.  Aktywność kleszczy rozpoczyna się wiosną, kiedy gleba osiąga temperaturę 5-7 stopni i kończy się gdy średnia temperatura powietrza spadnie poniżej 5 stopni. W ostatnich latach jednak obserwuje się znacznie wydłużony okres aktywności kleszczy. Możemy je spotkać nawet w środku zimy- zwykle jest to po krótkotrwałym ociepleniu - dlatego już nie do końca można stwierdzić sezonowość ich występowania, choć wyróżniamy dwa szczyty  na wiosnę i na jesień.

 

Cykl życiowy: 

Kleszcze występujące w Europie należą do kleszczy trzy-żywicielowych. Każde stadium rozwojowe odżywia się jednokrotnie na nowym osobniku żywicielskim.

Środowisko występowania:

Kleszcze występują w lasach, na łąkach, nad brzegami jezior, rzek, ale także na działkach, naszych przydomowych ogródkach i w miejskich parkach. Kleszcze występują na krzewach i roślinach do wysokości 1,5 m. Mitem jest, że żyją na drzewach i ,,skaczą" na przechodzących żywicieli. Przebywają na spodniej stronie liści, głównie na ich końcach lub na gałęziach.  Często w pobliżu ścieżek skąd są mechanicznie ściągane przez żywicieli. 

Ukłucie jest bezbolesne, ponieważ ich ślina zawiera substancje chemiczne o działaniu znieczulającym. Kleszcz po znalezieniu się na ciele człowieka lub zwierzęcia dość długo nawet do kilkunastu godzin poszukuje dogodnego miejsca- dlatego tak ważne jest dokładne przeglądanie siebie i swojego czworonoga. Często znajdowane są na skórze w miejscach dobrze osłoniętych ubraniem oraz w górnych partiach ciała.

 

Miejsca predylekcyjne u psa:

Kleszcze można znaleźć na całym ciele, głównie znajdujemy je na obszarach nieowłosionej i delikatnej skóry takich jak pysk, uszy, okolicy pachwin, okolicy między palcowej. Napite krwią dorosłe samice są łatwe do zauważenia na sierści i skórze.Kleszcz o ile nie zostanie usunięty z powierzchni skóry, pozostaje przyssany i może pobierać krew przez 5 do 14 dni.

Usuwanie

Widoczne kleszcze powinny być usunięte jak najszybciej, aby uniknąć przeniesienia patogenów. Należy używać przyrządu do usuwania kleszczy, aby całkowicie i skutecznie usunąć całego kleszcza, w tym aparat gębowy. Nie należy używać oleju, masła, śmietany, alkoholu jako środków do usuwania oraz unikać stosowania nacisku na kleszcza, ponieważ może to prowadzić do zwiększonego ryzyka zakażenia chorobami odkleszczowymi. Niezbędne jest także staranne unieszkodliwienie usuniętych kleszczy, aby nie doszło do zaatakowania innego żywiciela, w tym także człowieka.
W przypadku kłopotów z usunięciem kleszcza oraz długo utrzymującego się odczynu zapalnego w miejscu ukąszenia należy zgłosić się do lekarza.  Jeśli problem ten dotyczy zwierzęcia, właściciel powinien zwrócić się do lekarza weterynarii. 

Niepokojące objawy u ludzi na które trzeba zwrócić uwagę:

• gorączka, ból głowy 7-28dni po ukłuciu 
• rumień, objawy neurologiczne- kilka dni do 1-2 miesięcy
• objawy grypopodobne, wzrost transaminaz około 7 dni po ukłuciu 

Jeżeli coś cię zaniepokoiło pamiętaj zgłoś się do lekarza 

 

Kilka słów o Babeszjozie psów

Babeszjoza jest chorobą pasożytniczą.  Babeszjoza wywoływana jest przez różne gatunki z rodzaju Babesia, które są o różnej zjadliwości i rozprzestrzenianiu. Wektorami tych pierwotniaków są różne gatunki kleszczy. Najczęściej występującym pierwotniakiem zarażającym nasze psy jest Babesia canis. W następstwie inwazji dochodzi do uszkodzenia narządów miąższowych- wątroby i nerek.

Inkubacja trwa od 10 dni do 3 tygodni.

Najczęstsze objawy:

• osłabienie, apatia
• brak łaknienia, spadek apetytu
• gorączka
• wzrost tętna i oddechów
• blade błony śluzowe do żółtych
• mocz w kolorze czerwonym do odcienia zielonobrunatnego- krwiomocz
• mogą wystąpić objawy niewydolności nerek
• żółtaczka
• powiększenie wątroby i śledziony

W zależności od przebiegu choroby objawy mogą być różne. Należy pamiętać że przebycie choroby nie pozostawia trwałej odporności. Podstawą rozpoznania jest obecność kleszcza u psa w przeciągu ostatniego tygodnia- nie zawsze widoczna oraz badanie kliniczne przeprowadzone przez lekarza weterynarii. Dodatkowo lekarz może zlecić badania laboratoryjne.

 

Badania laboratoryjne:

• podwyższenie zawartości białka w surowicy
• niedokrwistość hemolityczna z trombocytopenią
• leukocytoza z przesunięciem w lewo
• występowanie hemoglobiny w moczu 
• ciężka bilirubinuria

Wyniki badań świadczą o uszkodzeniu wątroby i nerek

 

Potwierdzenie rozpoznania:

• obecność pasożyta w krwinkach czerwonych w cienkich rozmazach krwi

 

Profilaktyka- zabezpieczenie

Unikać lub ograniczyć dostęp do miejsc o wysokim zagęszczeniu występowania kleszczy lub w okresach roku, w których kleszcze są najbardziej aktywne. Sprawdzać naszego zwierzaka pod kątem obecności kleszczy za każdym razem po przebywaniu zwierzęcia na świeżym powietrzu. Usuwać wszystkie znalezione kleszcze. Stosować środki na kleszcze najlepiej o długim czasie działania i odporności na działanie wody. Po konsultacji z lekarzem weterynarii- nie kupować takich środków na własną rękę. Często sprzedawane są zamienniki które posiadają działanie lekko odstraszające. Po drugie nieumiejętna aplikacja środka może wpłynąć na brak jego działania, lub działanie nie efektywne. Profilaktyka przeciwkleszczowa powinna obejmować cały okres,w którym kleszcze są aktywne- przy ostatnim ociepleniu klimatu można stwierdzić, że prawie całoroczna.

 

Dostępne formy zabezpieczenia:

• obroże
• pipety 
• tabletki

 

 

Pamiętaj:

• o dokładnym przejrzeniu sierści i skóry zwierzęcia po spacerze
• stosuj odpowiednie środki odstraszające kleszcze. W celu wybrania najwłaściwszego skonsultuj się z lekarzem weterynarii. 

 

Jak sam mam zabezpieczyć się przed kleszczami?

• ubierz się odpowiednio- ubranie powinno chronić całe ciało
• ubrania w jasnym kolorze znacznie ułatwiają dostrzeżenie wędrującego po nich kleszcza- sam kolor ubrania nas nie ochroni- kleszcze nie reagują na kolory tylko na temperaturę ciała
• stosuj środki odstraszające kleszcze
• po powrocie do domu ze spaceru w lesie, parku obejrzyj starannie swoje ciało. Zwróć uwagę szczególnie na głowę- granicę włosów, za uszami oraz miejsca gdzie skóra jest delikatna- pod kolanami, w pachwinach, na brzuchu.