poniedziałek, 7 maja 2018

Pchły- problem nadal aktualny

W dzisiejszych czasach mogłoby się wydawać, że inwazja pcheł u naszych pupili jest wręcz nierealna. Nic bardziej mylnego, problem ten dotyka ponad 50% psów i kotów.

Co gryzie naszych podopiecznych:

 Psy i koty mogą być zaatakowane przez pchłę psią (Ctenocephalides canis) lub kocią (Ctenocephalides cati) a także pchłę ludzką(Pulex irritans) oraz pchły bytujące na innych zwierzętach np. gryzoniach. Inwazja pcheł największe nasilenie osiąga latem i jesienią.

Jak wygląda pchła:

  • mały bezskrzydły owad 1-6 mm długości
  • ciało bocznie spłaszczone
  • koloru brunatno-żółtawego, brązowawe do czarnego
  • posiadają narządy gębowe typu kłująco-ssącego- przystosowane do żywienia się krwią
  • trzecia para nóg przystosowana do wykonywania skoków (nawet do 30 cm długości i 20 cm wysokości)
pies kot pasożyty zewnętrzne

Aby móc skutecznie walczyć z inwazją tych pasożytów należy zapoznać się z ich cyklem życiowym.

Cykl życia wygląda następująco:

  • jaja składane są przez zapłodnione samice  dopiero po nassaniu się krwi
  • składanie jaj odbywa się  wielokrotnie przez około 3 miesiące, przy czy jednorazowo samica składa 4-8 jaj, dziennie jest to 40-50 jaj co daje łącznie sumę ok 450 jaj
  • jaja składane są na sierści żywiciela, nie posiadają one właściwości adhezyjnych, nie zatrzymują się zatem na sierści, a otrzepywanie się i  drapanie naszego pupila ułatwia im przedostanie się do środowiska
  • przy odpowiednich warunkach- temperatura, wilgotność z jaj po 4-10 dniach wylęgają się larwy
  • żyją one w legowiskach zwierząt , szparach podłóg,u podstawy włosia dywanów, pod meblami żywiąc się szczątkami organicznymi, a głównie kałem dojrzałych pcheł , zawierającym zwykle dużo krwi, bardzo rzadko wylęgają się na skórze zwierząt żywiąc się wtedy złuszczonym naskórkiem. Na zewnątrz mogą przeżyć w miejscach zacienionych, pod liśćmi lub szczątkami roślin, ale nie na nasłonecznionym trawniku- są światłofobne.
  • larwy III stadium otaczają się oprzędem , tworząc kokon w którym przekształcają się w poczwarki- najbardziej trwała postać z całego cyklu. Kokon jest lepki i otacza się rożnymi szczątkami, które doskonale go ukrywają.
  • gdy poczwarka w kokonie jest w pełni rozwinięta, wydostanie się dorosłej pchły z kokonu może być stymulowane za pośrednictwem bodźca fizycznego, obecnością dwutlenku węgla oraz podniesioną temperaturą. Wylęganie może być opóźnione  do 6 miesięcy - inne źródła podają, że nawet do roku
  • długość życia dorosłych pcheł zależy od temperatury, wilgotności, ale głównie od możliwości zdobycia pokarmu i waha się od 3 do 8 miesięcy, niektórzy autorzy podają, że do 2 lat

pies, kot pasożyty zewnętrzne

Pchły w większości przypadków są słabo związane ze swoim żywicielem. Mogą one atakować różnych żywicieli poprzez bezpośredni kontakt zwierząt zapchlonych ze zdrowymi, ale także poprzez legowiska, miejsca przebywania zwierząt dotkniętych tą inwazją. Rola środowiska zewnętrznego jest istotna, ponieważ umożliwia ono rozwój jaj, larw w szczelinach ziemi, szparach murów, podłóg, bądź także poza pomieszczeniami, o ile jest to ciepły okres letni.

Poza bezpośrednim działaniem chorobotwórczym pchły uczestniczą w przenoszeniu niektórych zarazków i pasożytów np. dżumy, tularemii, pełnią rolę żywiciela pośredniego tasiemca Diphylidium caninum groźnego też dla człowieka.  Larwy pcheł zjadając jaja tasiemca staja się jego żywicielem pośrednim, a do jego inwazji dochodzi poprzez zjedzenie przez psa, kota dorosłej zarażonej pchły w trakcie iskania.

pchły a tasiemczyce

Jakie są objawy inwazji pcheł:

Intensywna inwazja pcheł wywołuje niepokój zwierząt, silny świąd skóry z miejscowymi ogniskami zapalnymi na skórze a niekiedy nawet niedokrwistość i wychudzenie.

U zwierząt, które są uczulone lub rozwija się u nich reakcja immunologiczna na ślinę pcheł może rozwinąć się alergiczne pchle zapalenie skóry APZS. Choroba ta nie jest zbyt znana ogółowi właścicieli psów i kotów z uwagi na trudne niekiedy do stwierdzenia występowanie pcheł, krótki okres żerowania pasożyta od 15 minut do 2 godzin na ciele zwierzęcia,  trudności z uświadomieniem sobie, że jego nie zapchlony pupil może ciężko, z powodu pcheł (których on nigdy nie widział) chorować, niewielką znajomość zjawisk alergicznych i wynikłego z nich faktu, że jedno ukąszenie u uczulonego zwierzęcia może powodować tak silne i długotrwałe objawy chorobowe.

Dorosłe pchły można zaobserwować najczęściej w okolicach  brzucha i pachwin zwierzęcia. Bezpośrednie zaobserwowanie pcheł jest często trudnym zadaniem. Należy bardzo dokładnie przejrzeć sierść całego ciała. Zawsze można wykazać pchle odchody, których obecność jest bardziej stała. Przy silnej inwazji mogą być obecne także w otoczeniu zwierzęcia np. legowisku. Jeżeli właściciel posiada inne zwierzę należy sprawdzić je pod kątem nosicielstwa pcheł.

pchła, jaj, larwa, kokon, poczwarka

 Jak wyglądają odchody pcheł:

U zwierzęcia zapchlonego są one widoczne w postaci czarniawego delikatnego pyłu układającego się wokół podstawy włosa. Obecność odchodów jest bardziej stała niż obecność pasożyta , który spędza tylko niewielką ilość czasu dziennie na żywicielu.

 

Skuteczna terapia:

Lekarz weterynarii dokona wyboru odpowiedniej formuły leku, najbardziej odpowiadającej konkretnym potrzebom. We wszystkich przypadkach zwalczanie pcheł składa się z  dwóch etapów:
  • zwalczanie pcheł u zwierząt zakażonych i kontaktujących się z nimi
  • zwalczanie pcheł w środowisku
Szampony i obroże przeciwpchelne są niewystarczającymi dla zapewnienia całkowitej eliminacji. Niemniej stosowanie ich w celu kontroli zapchlenia u zwierząt jest jak najbardziej wskazane.  u wszystkich psów i kotów powinno się wstępnie stosować metody mechaniczne jakimi są wyczesywanie. Chemiczna eliminacja pcheł na zwierzęciu sprowadza się do regularnego stosowania szamponów insektobójczych oraz nakładania miejscowych środków zwalczających pchły w postaci spot-on, spraye, aerozole.

 

Zwalczanie pcheł w środowisku:

Należy pamiętać że rozwój pcheł jest możliwy w każdym miejscu, gdzie przebywa zwierzę: legowisko, kanapa,tapicerka samochodu. Poczwarki pcheł mogą przetrwać przez długi okres czasu i są odporne na działanie insektycydów czego konsekwencją przy braku determinacji w dezynsekcji środowiska jest powtórzona inwazja pcheł, które na nowo wylęgną się z jaj.  Należy wytypować wszystkie miejsca, ustalić listę pomieszczeń w który przebywa zwierzę w tym też np. domek letniskowy, samochód. Zwalczanie w środowisku zaczynamy od odkurzania. Częste odkurzanie pozwala na eliminację 15-20% larw i 32-59%  jaj.  We wszystkich miejscach narażonych ta czynność musi być dokładnie wykonana , poprzedzona jednocześnie aplikacją odpowiednio dobranych środków insektobójczych. Eliminacja przez odkurzanie dużej ilości kurzu sprzyja łatwiejszej penetracji i rozprzestrzenianiu się wgłąb dywanów użytych preparatów. Pamiętajmy również, że worek odkurzacza jest rezerwuarem jaj pchlich i larw, trzeba go  spalić. Trzeba pamiętać także o regularnej zmianie i praniu legowiska naszego pupila.

 

Jakie mogą być przyczyny niepowodzenia terapii:

Główną przyczyną niepowodzeń w walce z pchłami, jest nieznajomość przez właściciela biologii pcheł. ażeby walka była skuteczna musi ona polegać na destrukcji osobników dorosłych na zwierzęciu, oraz eliminacji wszystkich form larwalnych i dorosłych w środowisku zwierzęcia. Nawet jeżeli traktujemy środowisko w sposób właściwy, częste jest po 15 dniach pojawienie się nowych pcheł dorosłych, które gryzą właściciela i zwierzę. Te pchły pochodzą z poczwarek obecnych w chwili pierwszego zastosowania środków w środowisku. To stadium jest wyjątkowo odporne na wszystkie sposoby zwalczania i właśnie dlatego polecane jest po 15 dniach od pierwszego zastosowania użycie odpowiednich środków w miejscach gdzie mogą znajdować się poczwarki. Głównie są to miejsca odpoczynku zwierzęcia- legowisko, fotel , samochód. Właściciel zwierzęcia musi posiadać wiedzę, że świąd może utrzymywać się po podaniu leków przez 2-3 tygodnie. Całkowite ustąpienie objawów może nastąpić po 1-2miesiącach. Często jest to postrzegane jako nieskuteczne leczenie. Istotnym brakiem skuteczności leczenia jest nieodpowiednia aplikacja preparatu przez właściciela. Leki w postaci spot on zakraplamy na skórę a nie na włos, przy preparatach w sprayu najczęstszym błędem jest zastosowana zbyt niska dawka. Przy złożonej terapii składającej się z szamponoterapii oraz produktów używanych w pipetach należy mieć na uwadze specyfikę działania tych leków. Aby leczenie było skuteczne po kąpieli należy odczekać 2 dni, by mógłby zostać odtworzony film hydrolipidowy skóry i wtedy nanieść spot on. Najczęściej występującym błędem jest jednak bark leczenia wszystkich zwierząt przebywających w domu, otoczeniu.

Właściwe powodzenie leczenia zależy od organizacji planu walki i jego utrzymania czasie. Nie należy się zrażać w pierwszych tygodniach. Powodzenia.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz